Криптонарықтағы ТОП 5 алаяқтық схемасы. Олардан қалай сақтануға болады?
Фишинг
Бұл – алаяқтар арасында ең кең таралған әдістердің бірі. Оны деректерді жинауға немесе ақшамен жұмыс істеуге мүмкіндік бар кез келген жерде қолданады, тек криптовалюта әлемінде ғана емес. Қылмыскерлер белгілі бір веб-сайттың толық көшірмесін интернетте орналастырады. Көбінесе, пайдаланушыларды оған жарнамалар арқылы бағыттайды.
Фишингтің тағы бір кең таралған әдісі – жалған сайттың URL мекенжайын қамтитын электрондық хаттарды тарату. Пайдаланушы осындай ресурсқа кіріп, өз аккаунтына мәліметтерін енгізеді, ал алаяқтар бұл деректерді қолға түсіреді. Бұл әдісті екі факторлы аутентификациясы бар аккаунттарға да қолдануға болады. 2FA коды кемінде 30 секундқа жарамды. Бұл уақыт алаяқтарға пайдаланушының ақшасын ұрлау үшін жеткілікті.
Фишингтен қорғану үшін қарапайым ережелерді ұстану қажет. Қолданатын сайттарыңызды әрқашан таңдаулыларға (белгіленген сайттар) қосыңыз. Электрондық поштадағы сыртқы сілтемелерге өтпес бұрын, олардың дұрыстығын тексеріңіз. Аккаунтыңызға кіру үшін деректерді енгізбестен бұрын, сайттың URL мекенжайының дұрыстығына көз жеткізіңіз.
Понци схемасы және қаржылық пирамидалар
Күдікті жоғары табыс ұсынатын платформалар көбінесе қаржылық пирамидалар болып табылады. Мұндай алаңдар пайдаланушыларға күнделікті 1% немесе одан жоғары табысқа кепілдік береді. Бұл әдіс жаңа емес, ол қаржы саласынан криптовалюта әлеміне көшті. Негізгі мәні – ескі инвесторларға жаңа инвесторлардың қаражатынан төлем жасау. Бұл платформаны жаңа қатысушылар үшін тартымды етуге мүмкіндік береді. Алайда, жаңа инвесторлар ағыны тоқтаған сәтте, схема күйрейді. Платформа иелері барлық қаражатты алып, кенеттен жоғалып кетеді.
Бастапқы кезеңдерде (бірнеше апта, ай немесе жыл) пирамиданы ұйымдастырушылар сенімділікті арттыру үшін жақсы төлемдер жасайды. Көптеген адамдар бұл төлемдерді растайтын дәлелдерді көреді.
Осындай алаңдарда әрдайым көп деңгейлі серіктестік бағдарламасы бар. Мұндай жүйелердің айналасында платформаға жаңа пайдаланушыларды тарту үшін ықпал ететін кең аудитория қалыптасады. Бірақ уақыт өте келе кез келген пирамида өз төлемдерін тоқтатады және жұмысын доғарады, қандай уәделер берілгеніне қарамастан.
Қызықты жайт: қаржылық пирамидаларға қатысатын адамдардың көпшілігі оның мәнін жақсы түсінеді. Дегенмен, олар ақша табуға үміттенеді. Біз пайдаланушыларымызға осындай схемаларға қатысудан бас тартуды ұсынамыз. Ұмытпаңыз, сіздің пайдаңыз басқа инвесторлардың қаражатынан қалыптасады.
Криптовалютаны екі есе көбейту
Бұл алаяқтық әдісі көбінесе Telegram және Twitter желілерінде кездеседі. Алаяқтар танымал компаниялар немесе тұлғалардың жазбаларына пікір қалдырады, онда криптовалютаны тегін алуға болатын веб-сайтқа сілтеме бар.
Сілтеме бойынша өтсеңіз, сізге алдымен тексеру мақсатында белгілі бір соманы Bitcoin немесе Ethereum түрінде жіберу қажет екені айтылады. Алаяқтар сіздің криптовалютаны екі есе немесе тіпті он есе көбейтетінін уәде етеді. Бірақ іс жүзінде сіз өз қаражатыңызды жоғалтасыз.
Кейбір жағдайларда алаяқтар тікелей пікірлерде өздерінің криптовалюта әмияндарын көрсетеді.
Алаяқтар үнемі жаңа әдістер ойлап табады. Мысалы, олар тексерілген аккаунттарға қол жеткізіп, пайдаланушы атын өзгертуі мүмкін. Сонымен қатар, боттардың көмегімен жалған пікірлер жариялап, олардың криптовалюта алғанын дәлелдейді. Осындай пікірлер көп лайк жинап, жазбаның жоғарғы жағына шығарылады.
Бұл алаяқтықтың айқын мысалы – Twitter-дің 2020 жылғы шілде айындағы бұзылуы. Хакерлер танымал тұлғалардың атынан Bitcoin жібергендерге екі есе қайтару туралы жалған твиттер жариялады. Алаяқтықтың құрбаны болғандар арасында Илон Маск, Барак Обама, Билл Гейтс, Канье Уэст және басқалар болды. Хакерлер 130-ға жуық ресми аккаунтты бұзуды жоспарлаған, бірақ бұл толық іске аспады. Соған қарамастан, олар сенгіш пайдаланушылардан 120 000 АҚШ долларын жинап үлгерді.
Жалған мобильді қосымшалар
Көптеген пайдаланушылар жиі алданып қалатын тағы бір танымал алаяқтық әдісі – жалған қосымшаларды пайдалану. Олар Apple Store және Google Play сияқты танымал сервистерде орналастырылады. Мыңдаған пайдаланушылар криптовалюта операцияларына арналған жалған қосымшаларды жүктеп алып, үлкен қателік жібереді. Дегенмен, бұл қосымшалар көбінесе тез жойылады.
Бұл әдіс көбінесе Android операциялық жүйесіне арналған, бірақ кез келген инвестор осындай алаяқтықтың құрбаны болу қаупінен сақтандырылмаған. Қосымшаның атауында айқын қателер бар-жоғын тексеріңіз. Сонымен қатар, атауында немесе логотипінде брендтің түпнұсқа емес түстері қолданылса, күмәндануға негіз бар. Өз қауіпсіздігіңіз үшін тексерілген көздерден ғана қосымшаны жүктеңіз.
Кез келген қаржы операцияларын жүргізу үшін жалған қосымшаны қолдансаңыз, ақшаңызды сөзсіз жоғалтасыз.
Кейде жалған қосымшалар жоғары рейтингке ие болуы мүмкін. Бұл пайдаланушыларды алдау үшін жасалады. Мұндай алаяқтықтан қорғану үшін қосымшаларды тек ресми сайттардан немесе сенімді дереккөздерден жүктеп алыңыз.
Танымал тұлғаларды пайдаланып жасалған криптовалюта жарнамасы
Бұл алаяқтықтың тағы бір түрі АҚШ-та кең таралған. Оның мәні – жарнамаларда танымал тұлғалардың бейнесін пайдалану. Оларда атақты адамдар оңай ақша табу жолдарын айтып жатқандай көрінеді. Егер сіз осындай жарнамаға өтсеңіз, сізді үлкен пайдаға уәде беретін парақшаға бағыттайды.
Мұндай жарнамалық науқандар Google, Instagram және Facebook платформалары арқылы жүзеге асырылады. Нәтижесінде, олар басқа хабарламалармен салыстырғанда жоғары басымдыққа ие болады.